وقتی که صحبت از سال نو میشه اولین چیزی که تو ذهن هممون تداعی میشه نوروز و عیدی و سفره هفت سینش هست که از کودکی باهاش بزرگ شدیم و یاد گرفتیم که عید بدون سفره هفت سین , عید نمیشه. هرچند ساده و جم جور همه ما سعی میکنیم که حداقل های سفره هفت سین رو فراهم کنید و لحظه سال تحویل نوروز 1404 رو کنار سفره هفت سین باشیم،یکی از اون حداقل هایی که همیشه باید باشه سبزه عید هست.
کاشت سبزه یکی از سنتهای زیبا و قدیمی در فرهنگ ایرانی است که معمولاً در مناسبتهایی مانند نوروز انجام میشود. این کار نه تنها زیبایی خاصی به خانهها میبخشد، بلکه یک فعالیت لذتبخش و آموزشی برای همهی سنین است، اینکه بهترین زمان کاشت سبزه های مختلف عید چه زمانی هست ؟ و کاشت کدام مدل سبزه میتواند دردسر کمتری داشته باشد و به عبارتی دیرتر خراب شود سوال خیلی از ماست ، که قراره در این مقاله به صورت مفصل بهشون جواب بدیم.
گندم,ماش,عدس,ذرت و نارنج بذر هایی هستند که برای درست کردن سبزه بیشتر مرسوم و هستند و به عبارتی راحتر هستند .
کاشت سبزه در فصول مختلف
کاشت سبزه محدود به فصل خاصی نیست و میتوانید در تمام فصول سال سبزه بکارید. در این بخش به نکاتی برای کاشت سبزه در فصول مختلف میپردازیم:
1.بهار و تابستان
- در فصول گرم سال، سبزهها به سرعت رشد میکنند. از بذرهایی مانند گندم، عدس و ماش استفاده کنید.
2.پاییز و زمستان
- در فصول سرد سال، سبزهها ممکن است به کندی رشد کنند. از بذرهایی مانند نارنج یا لوبیا استفاده کنید و ظرف را در مکانی گرم قرار دهید
1.کاشت سبزه گندم
سبزه گندم جزوء آسانترین و کم زحمترین مدل سبزه برای عید هست چون حتی یک هفته مانده به عید هم میتوانید شروع به کاشت و سبز کردن آن کنید چون زود بالا میاید.
مراحل کاشت سبزه گندم:
1.تهیه بذر گندم:
-
- بذر گندم سالم و تازه را از فروشگاههای محصولات کشاورزی تهیه کنید و توجه داشته باشید که گندم های از قبل خیس یا کپک زده نباشند.
- به مدت 24 ساعت بذرها را در آب خیس کنید و اجازه بدهید بذر ها آب ها به خود جذب کنند آب ظرف را حداقل 2 بار عوض کنید که آب بوی بد به خودش نگیرد.
- ترفند اول : چون بذر گندم بسیار ریز هست و ممکن هست داخل آب پخش بشه برای تعویض دوباره آب گندم حتما به مشکل بر میخورد یا باید حتما ابکش ریز اسفاده کنید بهترین کار اینه که همون اولش گندم را داخل یک پارچه نازک یا یک جوراب نخی زنانه بذارین این شکلی خیلی کار خودتون رو آسونتر میکنید.
2.آمادهسازی بستر کاشت:
-
- یک ظرف کمعمق (مانند سینی یا بشقاب) انتخاب کنید،هدف اینه که سبزه ما پر تر و جمع و جور باشه که بعد از مدتی شل نشه .
- داخل ظرف را با لایهای از پنبه یا خاک سبک پر کنید، گرچه اگر میزان گندم شما بیشتر از حد نیاز ظرف باشه دیگه نیازی به خاک هم ندارید.
3.کاشت بذرها:
-
- خب بعد از یکی دو روز که گندم ما خیس خورد اون رو دوباره داخل پارچه نمناکی میذاریم و کنار بخاری یا جایی از منزل که دمای نسبتا بالایی دارد و گرم هست میذاریم که بذر بخاد خودشو بترکونه و بالا بیاد. توی این مدل هر چند ساعت یکبار به گندم ها سر بزنید اگر دیدین که داره رطوبت خودش رو از دست میده حتما با دست یا اسپری اب روی گندم اسپری کنید که رطوبتش بالا بره.
- ترفندم دوم الوگل: پیشنهاد میکنیم که در این مرحله از حالت گلخونه فرم یا همون نایلون پیج استفاده نکنید یا اگر اسفاده میکنید حتما زود به زود هوای داخل نایلون رو عوض کنید . چون هوا هم مانند آب حالت گندیدگی به خودش میگیره و باعث میشه بذر های شما سریع کپک بزنه و کیفیت کار شما رو خیلی پایین میاره.بعد از اینکه گندم شما بذر خودش رو ترکوند و به اصطلاح جوانه زد نوبت میرسه به اینکه بخایین داخل ظرف یا پیاله که دوست دارین اون رو بکارین و بهش شکل بدین.توی این مرحله دیگه روی سبزه نایلون و … نکشیند و بذارین نور خوب بهش بخوره ( آفتاب مستقیم ممنوع ) که ساقه ها خوب رشد کنه.
- بذرهای خیسخورده را روی پنبه یا خاک پخش کنید.
نتیجه کارتون رو حتما برامون همینجا کامنت کنید.
- آبیاری سبزه گندم:
- روزانه با اسپری آب، سطح بذرها را مرطوب کنید، سبزه گندم خیلی در معرض کپک زدن و بو افتادن هست یک حد متعادل برای آبدهی اون باید رعایت کنید که در شهر های مختلف متفاوت هست.
- پس از آبیاری زیاد خودداری کنید تا بذرها نپوسند و گندیده نشوند.
- شرایط نگهداری:
- ظرف را در مکانی با نور غیرمستقیم و دمای معمولی اتاق قرار دهید.
- بعد از 3 تا 5 روز، بذرها جوانه میزنند و سبزه شروع به رشد میکند.
- مدت زمان آماده شدند سبزه گندم:
- بعد از 10 تا 14 روز، سبزه گندم شما آماده است و میتوانید از آن استفاده کنید.
2.کاشت سبزه ماش:
سبزه ماش به دلیل رشد سریع و نگهداری آسان، گزینهی مناسبی برای کاشت در خانه است.
مراحل کاشت سبزه ماش:
- تهیه بذر ماش:
- بذر ماش سالم را به مدت 12 تا 24 ساعت در آب خیس کنید، توجه داشته باشید که دانه های ماش بعد از خیس خوردن تقریبا دو برابر می شوند.
- آمادهسازی بستر کاشت:
- یک ظرف کمعمق انتخاب کنید و داخل آن را با پنبه یا خاک سبک پر کنید.
- کاشت بذرها:
- اول یک ظرف مناسب برای سبزه ماش آماده می کنیم و بعد با توجه به اندازه ظرف, ماش را در آب به مدت یک شب خیس میکنیم ، روز بعد آب ماش را به طور کامل دور می ریزیم و ماش ها را به صورتیک لایه نازک 4 میلی متری پهن می کنیمهرچه قدر ضخامت لایه پهن شده ماش بیشتر باشد به همان نسبت سبزه نیز پر پشت میشود بعد یک دستمال نازک روی ماش ها قرار می دهیم و روی دستمال را با آبپاش خیس می کنیم و این عمل را تا زمانی که دانه ها جوانه بزنن و سر از خاک بیرون بیاورن ادامه میدیم و بعد از اینکه دستمال را از روی جوانه ها بر می داریم البته از آب دادن زیاد هم خود داری کنیم چرا که باعث گندیدگی می گردد. ماش رو کنار بخاری دقیقا مثل گندم قرار میدیم و بذرهای خیسخورده را روی بستر پخش کنید.
- آبیاری:
- روزانه با اسپری آب، سطح بذرها را مرطوب نگه دارید.
- شرایط نگهداری:
- ظرف را در مکانی با نور غیرمستقیم و دمای معمولی اتاق قرار دهید. هر چه قدر محل نگهداری سبز ماش گرم تر باشد سرعت رشد سبزه میشه و اگر زمانی دیدید که رشد سبزه خیلی سریع و زیاده و ممکنه تا عید یا سیزده بدر زود از دست رود میتوانید سبزه را به جای خنک تر منتقل کنید چرا که محل سرد و خنک از رشد بیشتر آن جلو گیری میکند.
- بذر های ماش بعد از 2 تا 3 روز از زمان کاشت، جوانه میزنند.
- مدت زمان آماده شدند سبزه ماش:
- بعد از 7 تا 10 روز، سبزه ماش آماده است و میتوانید از آن استفاده کنید.
3.کاشت سبزه عدس:
سبزه عدس به دلیل رنگ سبز زیبا و رشد آسان، یکی از گزینههای محبوب برای کاشت سبزه است.
مراحل کاشت سبزه عدس:
سبز کردن عدس دقیقا مشابه گندم هست, به همون ترتیبی که گندم رو خیس میدادیم و زود به زود آبش رو عوض میکردیم همون کار و ترفند ها رو برای عدس هم انجام میدهیم ولی تفاوتی که عدس با گندم داره اینکه عدس به نسبت گندم کمی کند رشد تر هست و بهتر هست که شما از 15 اسفند ماه شروع به سبز کردن عدس بکنید و نذارین برای هفته اخر سال.
4.مراحل کاشت سبزه ذرت:
ذرت به دلیل پوست ضخیمی که داره باید از ابتدای اسفند ماه بفکر خیس دادن اون باشید. چون حدود 20-25 روز زمان برای سبز کردن درست و حسابی ذرت وقت نیاز دارین.
با توجه به ظرفی که قصد استفاده رو دارین یک مشت ذرت را به مدت 4 شبانه روز خیس بدین توجه داشته باشد که اب باید اب ولرم باشه ک بدون کلر ( تصفیه شده ) و حتما هم در این بین آب بذر خودتون رو یک روز در میان عوض کنید و از بوی بد و الودگی بذر جلوگیری کنید.
با توجه به شرایط مکانی شما بذر ذرت بین همون 4و5 روز شکاف بر میداره و ریشه از داخل ذرت بیرون میزنه اینچا دیگه خیس داخل ذرت کافیه. یک پارچه نازک نخی بردارین ذرت ها رو درون پارچه پهن کنید مثل گندم و عدس نیاز نیست که خیلی جای گرمی ذرت را قرار دهید و رطوبتش رو باید زیاد کنید و همیشه سطح ذرت ها مرطوب باشه و اجازه ندین که بخاد بذر شما خشک بشه یا رطوبت نسبی خودش رو از دست بده.
یه صورت میانگین یعد از 10و12 روز عملا ذرت ها جوانه میزنن و میتونید داخل ظرف مخصوص خودش بذاری یا حتی داخل بستر هایی مثل کوکوپیت که مواد غذایی ندارن بکارین و بذاریت تا شب عید سبزه شما پر و شاداب بشه. ولی همچنان باید ا اسپری کردن اون غافل نشین.
5.مراحل کاشت سبزه نارنج :
چند سالی هست که سبزه بهار نارنج در میاد مردم عزیز ما و همچنین سایز نقاط کشور ها محبوت بالا تری پیدا کرده به دلیل مزیت هایی که نسبت به بقیه سبزه ها دارد، اگر قصد این رو دارین که خودتان مستقیم از میوه نارنج، سبزه بذارین و بذر خشک شده اون رو از بازار تهیه نکردین این نکته مهم رو بدونید که مرحله اول باید دانه های نارنج که حالت لیسه ای و سُری دارن رو اول خشک کنید در غیر این صورت شما سبزه قشنگی نخواهید داشت.
-
آموزش خشک کردن بذر نارنج:
- بذرهای نارنج را از میوهی تازه جدا کنید بعد از خارج کردن دانه نارنج به اندازه که نیاز دارید، باید دانه های را 4 الی 5 داخل ابکش حسابی شتشو دهید تا تمامی اون مایع سُری شکل ( غشا) دور بذر ، از بین برود و از کپک زدن بذر شما جلوگیری کنید.
- آمادهسازی بستر کاشت:
- بعد از ابکشی بذر را داخل ظرفی قرار بدین و بذارین زیر بخاری یا اگر موقعیت زمانی اون رو دارین که زیر نور افتاب خشک کنید برذارین طی 2 روز حسابی دانه های نارنج خشک بشن.خب شاید خنده دار باشه ولی بعد از خشک کردن بذر های نارنج الان باید دوباره اون رو به مدت 2 شب خیس کنیم که دوباره بذر ما نرم بشه مثل تمامی سبزه ها آب بستر خودتون رو مرتب عوض کنید و اجازه ندیدن که بوی بد بگیره و گندیده بشه.بعد از اینکه نارنج حسابی خیس خورد باید داخل بستر بکارین
- کاشت بذرها:
- از خیلی از خاک ها میشه استفاده مثل کوکوپیت و پرلیت و خاک باغچه و ماسه بادی حتی ماسه شسته ولی در نظر داشته باشید هرچی خاک شما سنگین تر باشه باعث میشه که دیر تر جوانه ها بالا بیایند.
- خب تقریبا 4/5 گلدان خودتون رو از ماسه پر کنید و بذر رو به صورت لایه ای بکارید و در اخر هم یک لایه یکی دو سانتی هم ماسه روی بذر بریزین. بعد خوب خاک رو اسپری و اب پاشی کنید و گلدان رو داخل یک نایلون قرار بدین و دوتا محفظه کوچیک روی نایلون برای تعویه هوا قرا بدین.
- آبیاری:
- توجه داشته باشد که نباید خاک شما زیاد خشک یا زیاد خیس باشد و عملا باید شرایط گلخانه ای برای گیاهتون مهیا کنید بعد از این کار حدود دو هفته تا سه هفته جوانه ها از خاک بیرون میان اینجا دیگه نیلون رو باز کنید و بذارین سبزه های شما نور دریافت کنند تا برگ های پهن تری داشته باشید،خاک را مرطوب نگه دارید، اما از آبیاری زیاد خودداری کنید.
- شرایط نگهداری:
- گلدان را در مکانی با نور غیرمستقیم و دمای معمولی اتاق قرار دهید.
- بعد از 2 تا 6 هفته، بذرها جوانه میزنند.
- مدت زمان آماده شدند سبزه نارنج:
- سبزه نارنج به مرور زمان رشد میکند و میتوانید از آن به عنوان یک گیاه زینتی استفاده کنید
برای توضیحات دقیق تر آموزش تصویری کاشت سبزه نارنج نوروز 1404 را مطالعه کنید.
مشکلات رایج در کاشت سبزه و راهحلها
گاهی اوقات ممکن است در فرآیند کاشت سبزه با مشکلاتی مواجه شوید. در این بخش به برخی از این مشکلات و راهحلهای آنها میپردازیم:
الف) سبزهها رشد نمیکنند
- علت: بذرها قدیمی یا ناسالم هستند.
- راهحل: از بذرهای تازه و باکیفیت استفاده کنید.
ب) سبزهها زرد میشوند
- علت: آبیاری زیاد یا کمبود نور.
- راهحل: آبیاری را تنظیم کنید و ظرف را در مکانی با نور غیرمستقیم قرار دهید.
ج) بوی نامطبوع از سبزه میآید
- علت: آبیاری بیش از حد و پوسیدگی بذرها.
- راهحل: از آبیاری زیاد خودداری کنید و بذرهای پوسیده را از ظرف خارج کنید.
د) سبزهها کپک میزنند
- علت: رطوبت زیاد و تهویهی نامناسب.
- راهحل: ظرف را در مکانی با تهویهی مناسب قرار دهید و از آبیاری زیاد خودداری کنید.
ایدههای خلاقانه برای کاشت سبزه
برای زیباتر کردن سبزههای خود، میتوانید از ایدههای خلاقانه استفاده کنید:
الف) کاشت سبزه در ظروف تزئینی
- از ظروف شیشهای، سفالی یا چوبی برای کاشت سبزه استفاده کنید.
- ظروف را با روبان یا نقاشی تزئین کنید.
ب) کاشت سبزه به شکلهای مختلف
- با استفاده از قالبهای فلزی یا پلاستیکی، سبزه را به شکلهای مختلف مانند قلب، ستاره یا حیوانات بکارید.
ج) ترکیب چند نوع سبزه
- سبزههای مختلف مانند گندم، ماش و عدس را در یک ظرف ترکیب کنید تا تنوع رنگی و بافتی جذابی ایجاد شود.
استفاده از سبزهها پس از رشد
پس از رشد سبزهها، میتوانید از آنها به روشهای مختلف استفاده کنید:
الف) تزئین خانه
- سبزهها را در گوشههای مختلف خانه قرار دهید تا فضای خانه را شاداب و طبیعی کنید.
ب) استفاده در مراسم و مناسبتها
- از سبزهها برای تزئین سفرهی هفتسین یا مراسم خاص استفاده کنید.
ج) تهیه جوانههای خوراکی
- برخی سبزهها مانند گندم، ماش و عدس را میتوانید به عنوان جوانهی خوراکی استفاده کنید. جوانهها سرشار از ویتامین و مواد مغذی هستند.
کاشت سبزه به روش هیدروپونیک
اگر نمیخواهید از خاک استفاده کنید، میتوانید سبزهها را به روش هیدروپونیک (بدون خاک) بکارید:
مراحل کاشت هیدروپونیک:
- یک ظرف شیشهای یا پلاستیکی انتخاب کنید.
- داخل ظرف را با آب پر کنید.
- بذرها را روی یک لایه پنبه یا پارچهی مرطوب قرار دهید.
- روزانه آب ظرف را تعویض کنید تا از رشد باکتریها جلوگیری شود.
- بعد از چند روز، بذرها جوانه میزنند و سبزه رشد میکند
استفاده از سبزهها در طراحی دکوراسیون
سبزهها نه تنها برای مناسبتهای خاص مانند نوروز مفید هستند، بلکه میتوانند به عنوان بخشی از دکوراسیون خانه نیز استفاده شوند. در این بخش به ایدههایی برای استفاده از سبزهها در طراحی دکوراسیون میپردازیم:
الف) سبزهها به عنوان مرکز میز
- یک ظرف زیبا حاوی سبزههای گندم یا عدس را در وسط میز ناهارخوری یا میز قهوه قرار دهید. این کار به فضای خانهی شما طراوت و شادابی میبخشد.
ب) سبزهها در قفسهها و طاقچهها
- از گلدانهای کوچک حاوی سبزهها برای تزئین قفسهها، طاقچهها یا کنسولها استفاده کنید. این کار به فضای خانهی شما یک حس طبیعی و آرامشبخش میدهد.
ج) سبزهها در تراریوم
- سبزهها را در تراریومهای شیشهای بکارید و از آنها به عنوان یک عنصر دکوراتیو در خانه استفاده کنید. تراریومها به دلیل ظاهر شیک و مدرن، گزینهی مناسبی برای دکوراسیون هستند.
د) سبزهها در بالکن یا تراس
- اگر بالکن یا تراس دارید، میتوانید از سبزهها برای ایجاد یک فضای سبز کوچک استفاده کنید. این کار به فضای بیرونی خانهی شما زیبایی و طراوت میبخشد.
توصیههای پایانی برای پر برگی سبزه عید:
- همیشه از بذرهای تازه و باکیفیت استفاده کنید.
- شرایط محیطی مانند نور، دما و رطوبت را به دقت کنترل کنید.
- از کاشت سبزه به عنوان یک فعالیت لذتبخش و آموزشی استفاده کنید
- به هیچ وجه گلدان های فلزی و گلی و سفالی نمیتونن گزینه مناسبی برای سبز کرده سبزه باشن چون هر کدام معایبی دارن که به بذر آسیب وارد میکنن. از طرفی بهترین گلدان همان گلدان های پلاستیکی هست که سوراخ و زهکش خوبی دارن پینشهاد الوگل گلدان های ژله ای هست که خودمون هم از همین مدل استفاده میکنیم چون باعث میشه ریشه زودتر راه خودش رو پیدا کند و ریشه سریع پر کنه.
- زمانی که جوانه ها از خاک بیرون آمدن جوانه ها رو در معرض نور خوردشید قرار بدین تا برگ ها درشت تر و شاداب تر بشن همینه سعی کنید رطوبت نسبی گیاهتون رو مهیا کنید و اجازه ندهید که خاکشون خشک و تشنه بشن
ممنونم ازتون که تا اینجای کار همراه ما بودین مارو با نظرات و پشنهادادتنون برای بهبود کیفیت خدمات همراهی بفرمایید.
نوروز سال 1404 شمسی هم از طرف تیم الو گل به همه شما عزیزان تبریک عرض میکنیم.
سلام اصلا نیاز به خشک کردن و خشک خریدن ندارن . من بلافاصله بعداز مصرف نارنج دانه ها رو شستم و بلافاصله در خاک کاشتم خیلی عالی سبز شد و رشد کرده اگر خواستید تصاویر گلدانی که در آن کاشتم و سبز شده را ارسال کنم. اگر غیر این باشه پس اینهمه جنگل را مگه بذرهای اونو شستند و خشک کردند و کاشتند نخیر آقاجان زیر ساقه ریخته و بعداز مدتی سبز شده البته این موضوع به جنگلها مربوط نمیشه و حتی در باغچه منازل هم شاهدیم که بذر سبزی و میوه و گلها نیز همینگونه حیاط میآیند
من هرساله سبزه گندم و ماش میذاشتم ، اصلا نمیدونستم که با ذرت هم میشه سبزه گذاشت.
ممنون بابت مطالب مفیدتون
سلام بله با ذرت . هسته ریحان حتی خرما هم سبزه میشه گذاشت ولی این مقاله برای اون دسته از بذر هایی بود که راحتر در دسترس هستن .
عالی بود،من ازتون سبزه نارنج خرید منتظرم برسه مرسی از تیم الوگل
سلام خیلی ممنونیم از انتخابتون 🌹